Gedragsverandering is een verandering. Een open deur. Dat betekent dat je dingen anders moet gaan doen. Dat snap je ook. Maar dat betekent ook dat het niet alleen maar gaat over het stoppen van je oude gedrag. Stoppen is vreselijk moeilijk. Stoppen bestaat niet. Ten eerste is het zo dat je niet niks kunt doen. Je moet ander gedrag in de plaats laten komen van je oude gedrag. Je nieuwe respons op dezelfde stimulus moet een andere respons zijn. Stoppen zou betekenen dat je iets niet doet en je weet inmiddels dat je hersenen het woord ‘niet’ niet zo lekker verwerken. Telkens bezig zijn met niet roken betekent dat je hoofd continu bezig is met roken. Sla dan die sigaret maar eens af. Niet voor niets zie je veel ex-rokers met een lolly lopen. Die hebben een nieuwe gewoonte in de plaats van hun oude gewoonte aangeleerd.
Stoppen is ook eng omdat je iets nieuws moet gaan doen en nieuw is onbekend en dus eng. Zorg ervoor dat je hebt bepaald wat dat andere is en dat dat een leuk vooruitzicht is. Dat andere moet leuker zijn dan de angst voor het niet-doen. Pas dan durf je er voor te gaan.
Keuzes maken betekent kiezen om dingen niet te doen. Iets wel doen betekent namelijk dat je alle andere dingen niet gaat doen. Je verliest er dus heel veel aan. En verliezen is erger dan dat we winnen fijn vinden. Bewuste keuzes maken betekent prioriteren en uit alle mogelijke keuzes de juiste keuzes maken. En in een tijd waarin alle keuzes ‘just one swipe away’ zijn is de verleiding groot om de makkelijke keuze te maken. Je laten verleiden tot de makkelijke keuze is het uitstellen van de juiste keuze. Lekker op je telefoon bezig zijn, eindeloos tijdlijnen af scrollen, Netflixen, het zijn allemaal makkelijke afleidingen van het maken van de juiste keuze. Zelfs terwijl je eigenlijk weet dat het niks oplevert en je je achteraf keer op keer schuldig voelt dat je je tijd zo nutteloos besteed hebt. En terwijl je in diezelfde tijd met gemak de hele top-vijf van je denkbeeldige to do lijst af had kunnen werken. Dingen had kunnen doen die je verder zou kunnen brengen richting je doelen, die je blij kunnen maken. Gelukkig zelfs misschien.
Stoppen kan niet want stoppen is niks doen en je kan niet niks doen. Maar je zal wel je oude gedrag moeten loslaten om ruimte te maken voor je nieuwe gedrag. Het is net als bergbeklimmen. Of apenkooien. Wil je verder, zal je een hand los moeten laten om een nieuw punt vast te pakken. Bij bergbeklimmen heb ik ooit geleerd dat je altijd drie punten vast moet houden en maar één punt tegelijk moet loslaten. Maak je het jezelf te moeilijk wordt het spannend en misschien zelfs gevaarlijk en klamp je je met alles wat je hebt vast aan de bergwand. Dan sta je stil. En dat hou je niet lang vol, zeker niet als je verkrampt (gestresst) raakt.
Zo is het ook bij het veranderen van je gedrag. Niet teveel willen. Kleine stapjes terwijl je de rest vasthoudt.
Groeten,
Frank
Deze post (of een bewerking daarvan) is onderdeel van mijn boek ‘En nu echt!’.
