Deze post is ook te beluisteren via iTunes of SoundCloud. Voor als je liever achterover wil leunen terwijl ik ‘m je voorlees.
Zondag was ik in Theater De Tuin in Leusden bij de voorstelling ‘Kleine Louis‘, ter ere van ‘Leusden Jazz’. In deze voorstelling werd door mee te doen, voor te doen, te luisteren en te horen het ontstaan van de jazz, via mars en dixie uitgelegd langs de lijn van het leven van de kleine Louis. Door invloeden van slavernij, beperking, werk op plantages, vrijheid en samenwerking ontstond uiteindelijk de jazz. Het begon bij de blues, de melancholische muziek die door de slaven in Amerika werd bedacht om zich te kunnen uiten, om hun gevoel te delen. Alle misère komt voorbij in de blues. Natuurlijk ongeluk in de liefde, maar ook eenzaamheid en onderdrukking. En dan vooral de dagelijkse gevolgen daarvan. Het idee dat gedeelde smart halve smart is lijkt eraan ten grondslag te liggen. Maar is het niet net als met geluk? Geluk vermenigvuldigt zich door het te delen.
Angst, verdriet en boosheid zijn allemaal gevoelens die we liever niet hebben. Toch kijken we graag horror- en oorlogsfilms, lezen we detectives en thrillers en luisteren we graag liedjes over verloren liefdes en gebroken harten.
Een artiest of kunstenaar wil vooral een gevoel overbrengen via haar of zijn werk. Als muzikant weet ik hoe mooi het is als het publiek geraakt wordt. De twee seconden stilte na de laatste noot, mensen die meedeinen of meeklappen, een luid applaus. De emotie staat centraal.
Uit negatieve gevoelens ontstaan de mooiste dingen. Kunst, muziek, gedichten. Deze emoties laten zich slecht sturen. Negatieve emoties opzoeken is helemaal niet leuk. Als je je slecht voelt, voel je je slecht. En dat is niet leuk.
Negatieve gevoelens worden altijd gekoppeld aan een externe factor. Het komt door wat iemand anders gedaan heeft, door het weer, door de situatie. Maar het negatieve gevoel hang je er zelf aan. Jij maakt er een probleem van, terwijl er alleen maar een combinatie van feiten is die jij als probleem ziet. Voor de ander kan precies dezelfde situatie juist een oplossing zijn. Het probleem bestaat alleen in jouw hoofd. Je maakt je eigen problemen.
In ons taalgebruik koppelen we de emotie aan onze identiteit. We zijn bang, boos of verdrietig. Maar da’s eigenlijk niet waar. We voelen ons alleen maar zo. We veranderen niet door die emotie, het is slechts een gevoel. Het negatieve hangen we op aan een combinatie van feiten. Of onze beleving van die feiten. Feiten die we helemaal niet gecheckt hebben. We kunnen al balen van het weerbericht van morgen, terwijl vandaag de zon schijnt en het ook zomaar zo kan zijn dat dat morgen ook het geval zal zijn. En die films en boeken zijn meestal allemaal bedacht. En als die muziek al autobiografisch was, dan kennen we de mensen waar het over gaat meestal niet persoonlijk. Toch beïnvloedt het onze emotie.
Extra vervelend aan negatieve emoties is dat ze negatief gedrag uitlokken. Als we ons slecht voelen gaan we slecht doen. We gaan ongezond eten, op de bank hangen en chagrijnig doen naar anderen. Je ego kan het allemaal niet zoveel meer schelen en laat de boel de boel. Je sluit je af (terwijl je juist onder de mensen moet zijn) en stort jezelf in de negatieve spiraal.
Het werkt ook de andere kant op. Je kan gelukkiger worden van iemand die tegen je zegt dat je iets gaat krijgen. Of je het nou uiteindelijk krijgt of niet, alleen van de belofte word je al vrolijker. En ook positieve emoties leiden tot positief gedrag. We zijn rare dieren met een onderbewuste dat allemaal dingen bedenkt die weinig met de waarheid te maken hebben. We vullen van alles in en zien van alles wat er niet is.
Negatieve gevoelens zijn negatief omdat je er vanaf wil. Dat is je al van kinds af aan aangeleerd. Terwijl de gevoelens op zich hartstikke handig zijn. Om die films, kunst en muziek te maken bijvoorbeeld. Ga lekker zitten en laat de blues op je inwerken tot er iets moois ontstaat. Maar de blues voelen betekent niet dat je ook blues kan schrijven. Zelfs niet als eindelijk de dingen eens goed flink mis gaan betekent dat nog niet dat de juiste tekst en muziek op papier belandt. Creativiteit is hard werken.
De emotie is je onbewuste dat je waarschuwt. Het geeft je een duw om uit de situatie te komen. Door negatieve gevoelens ontstaat de drang om het anders te gaan doen. Nieuwe ideeën zijn ontstaan vanuit onvrede met de huidige situatie. Het stimuleert creativiteit en het outside the box denken. Juist omdat die box je beperkt.
In een hoekje gaan zitten huilen met je negatieve gevoelens onder je arm heeft niet veel zin. Je maakt de situatie alleen maar erger. Je hebt negatieve gevoelens. Dat is vervelend, maar die zijn er nu eenmaal. Dat accepteren en verder gaan met je leven heeft veel meer zin. Bouw een nieuwe situatie. Ga niet peinzen en overdenken, want dat vindt je brein veel te leuk. Die bedenkt wel wat extra problemen en gevolgen erbij. Och, het is zo erg. En jij kan er niks aan doen natuurlijk. Jij bent het slachtoffer. Wat een drama. Stap eruit en neem regie. Focus je op herstel en de toekomst.
En bedenk: als je je ergert aan iemand, ben jij degene die zich ergert. Dat ligt niet aan die ander, dat ligt aan jou. Als je je gekwetst voelt, ben jij degene die dat voelt. Hetzelfde met jaloezie, daar kan die ander niks aan doen. Jij voelt je schuldig, hebt gevoelens van wrok of afgunst, ligt allemaal aan jou. En het mooie is, volgens de cirkel van invloed van Stephen Covey, je kunt van niemand het gedrag veranderen dan van jezelf. En laat dat nu net de oplossing zijn voor al deze problemen.
Groeten,
Frank
